Ostre papryczki - jak je uprawiać w domu i ogrodzie?

Ostre papryczki warto uprawiać w domu, na balkonie i ogrodzie z kilku powodów: nadają się nawet dla początkujących miłośników roślin i łatwo owocują, są atrakcyjną dekoracją, a jednocześnie wykorzystuje się je jako przyprawy. Wybór odmian jest bardzo duży, można kierować się ostrością, bądź innymi kryteriami, np. kształtem i barwą owoców.

Czy warto, po co i na co uprawiać ostre papryczki?

Ostre papryczki są częstą dekoracją parapetów okiennych, czasem balkonów. Można łączyć je w kompozycje, np. uprawiając w skrzyniach odmiany o owocach czerwonych i żółtych. Poszczególne grupy i odmiany różnią się kształtem owoców, które mogą być kuliste, beczułkowate lub wydłużone. 

Wybór nasion papryki ostrej jest bardzo duży. W kuchni wykorzystuje się je do nadawania potrawom wyrazistości i głębi smaku. Stosuje się je w bardzo małej ilości – warto pamiętać, że świeża przyprawa jest ostrzejsza od suszonej. Nadają się do marynowania. 

Ostra papryka zawiera duże ilości kapsaicyny, która m.in. pobudza metabolizm. Ta grupa roślin, zwłaszcza miniaturowych chilli to dobre „poletko doświadczalne” dla osób, które uczą się ogrodniczego fachu. Warzywa przyprawowe z reguły nie sprawiają problemów, wymagają podstawowej opieki, a dają dobry plon.

Gdzie wysiewać - stanowisko

Ostre papryczki wysiewa się w standardowym terminie dla papryki rocznej – optymalnie od połowy lutego do połowy marca. W fazie kiełkowania potrzebują wysokiej temperatury, w granicach 20-25°C. 

Po wykiełkowaniu zaś potrzebują dużo światła. Dlatego wybiera się możliwie najwidniejsze stanowiska. Papryczki w uprawie w domu można wysiewać w dowolnych terminach, jednakże mogą wymagać sztucznego oświetlenia, np. przez kilka godzin dziennie.

Jak siać – miejsce

Paprykę, ze względu na termin produkcji rozsady (sadzonek) wysiewa się je w ogrzewanych pomieszczeniach, np. na kuchennym parapecie. Najczęściej sieje się punktowo po 2-3 sztuki w małych donicach (a potem usuwa/przesadza słabsze siewki). Głębokość siewu wynosi ok. 0,5 cm Optymalne podłoże to żyzna ziemia do wysiewu bądź po prostu odkwaszony torf. 

Dla zwiększenia temperatury, a także wilgotności powietrza pojemniki warto okrywać przezroczystymi osłonkami. Gdy wykiełkują zdejmuje się je raz dziennie, np. na kilka minut, dla cyrkulacji powietrza. Kiełkowanie trwa kilka tygodni.

Pielęgnacja i uprawa - podlewanie, nawożenie

Rozsadę papryki przesadza się do nieco większych donic po około 4 tygodniach od wykiełkowania. Powinna mieć kilka liści właściwych (dwa pierwsze u siewki to liścienie). W początkowym okresie rozsady można sztucznie doświetlać (lampy do roślin), dzięki temu są bujniejsze. Zabieg nie jest obowiązkowy. 

Ostre papryczki uprawia się przez cały czas w domu, można je wynieść na zewnątrz lub posadzić w ogrodzie (po 15 maja). W ogrodzie i na balkonie wybiera się stanowisko zaciszne, osłonięte od wiatru. Średnia rozstawa w uprawie w gruncie wynosi 40x40 cm, mniej dla miniaturowych papryk.

Najważniejszym zabiegiem pielęgnacyjnym u papryki jest podlewanie. Warzywa są wrażliwe na przesuszenie. Jednocześnie w takich warunkach często występuje przędziorek. Sposobem na ograniczenie ryzyka przesuszenia jest umieszczenie  hydrożelu w podłożu na etapie przesadzania rozsady. 

Podlewanie wykonuje się rano lub wieczorem. Nie można wlewać wody na rozgrzane podłoże (dotyczy uprawy w okresie letnich upałów). Rośliny warto sporadycznie dokarmiać, co 3-4 tygodnie, np. nawozem do pomidorów lub nawozem humusowym. Unika się nawozów zawierających dużo azotu.

Zabiegi ochronne i inne u ostrej papryki

Chociaż papryki są światłolubne, nie lubią bezpośredniego nasłonecznienia (zwłaszcza w uprawie na parapecie). Dlatego w okresie upałów zaleca się je osłaniać. W fazie kwitnienia roślinom warto pomóc w zapyleniu. Używa się pędzelka, którym delikatnie smaga się kwiaty. Dzięki temu więcej owoców. Jeśli sadzonki papryki ostrej są wybujałe i mało gęste można uszczykiwać pędy, to pobudzi krzewienie.

Na bieżąco należy przeglądać rośliny w poszukiwaniu symptomów chorób bądź szkodników. Na balkonie i w ogrodzie należy unikać uprawy w sąsiedztwie pomidorów.

Zbiór papryczek

Papryczki często uprawia się dla celów dekoracyjnych, wtedy zbiór ogranicza się, tj. zbiera „w miarę potrzeby”. W praktyce regularne zbieranie pobudza roślinę do tworzenia nowych owoców, czyli sumarycznie bardziej opłaca się. 

Papryczki obcina się nożyczkami przy samej łodydze. Zbiór najczęściej przypada na lato (lipiec - wrzesień), dokładny termin zależy od odmiany, a także terminu siewu. Poszczególne zabiegi pielęgnacyjne, a także zbiór zaleca się wykonywać w ochronnych rękawiczkach, np. lateksowych. Unika się w ten sposób podrażnienia skóry bądź błon śluzowych.

TOP 10 najostrzejszych papryczek

Ostrość poszczególnych odmian papryki definiuje skala Scoville’a. Im jest większa, tym papryka ma wyższe stężenie kapsaicyny. W rankingu znajdują się różne grupy od chilli po habanero. ‘Pepper X’ to obecny rekordzista (ponad 3 mln SHU). Dużą popularnością cieszy się ‘Trinidad Moruga Scorion’ (1,2-2 mln SHU). Koneserzy potrafią w niej wyczuć...owocowy posmak. Dla przykładu sos tabasco ma średnio 2,5 tys. jednostek ostrości SHU.

Za jedną z najostrzejszych papryk na świecie uznaje się ‘Dorset Naga’, nazywaną „jadem kobry”. ‘Seven Pot Habanero’ to najostrzejsze habanero. Pochodzi z Karaibów. ‘Carolina Reaper’ w 2007 roku wpisana do Księgi Rekordów Guinnessa jako najostrzejsza papryka na świecie. Do tradycyjnych odmian zalicza się ‘Naga Jolokia’, która jako pierwsza osiągnęła pułap 1 mln SHU. Powyżsi rekordziści są często niezjadliwi nawet dla miłośników ostrej kuchni. Dlatego warto skusić się na inne, mniej „potężne” odmiany.

Najostrzejsze papryczki w naszej ofercie

Ostre papryki, o mniejszej SHU w porównaniu z rekordzistami, mają szersze zastosowanie kulinarne. W szczególności warto zwrócić uwagę na poniższe odmiany:

• Papryka ‘Yvona’ – to bardzo ostra, wczesna odmiana wytwarzająca stożkowate, małe, ciemnoczerwone owoce. Dobrze sprawdza się w domu i na balkonie.
• Papryka ‘Cyklon’ – wytwarza stożkowate, długie (7-10 cm) owoce o czerwonej barwie. Zalecana do uprawy w ogrodzie, w gruncie lub tunelu foliowym.
• Papryka ‘Habanero Yellow’ – to bardzo ostra odmiana wykorzystywana m.in. do produkcji sosów. Żółte owoce mają ok. 5 cm długości. Nadaje się do uprawy w pojemnikach i w ogrodzie.
• Papryka ‘Jalapeno’- odmiana owoce czerwone, stożkowate. Zaleca się uprawiać ją w ogrodzie.

Wybór ostrych papryk jest ogromny, pojawia się więc pytanie, które z nich uprawiać? Prawdopodobnie najlepszą opcją jest po prostu wysiew kilku ostrych odmian, bez rekordowego SHU. Oprócz tego można pokusić się na jakąś odmianę z rankingu ostrości, dla porównania i w ramach eksperymentu. Jednocześnie trzeba pamiętać, żeby nie przedobrzyć z przyprawianiem potraw. W przypadku ostrych papryk margines błędu jest bardzo wąski.