Nasiona karczocha

Karczoch – dietetyczne warzywo o medycznych właściwościach

Ciepłolubna roślina, która radzi sobie w klimacie umiarkowanym. Skarbnica witamin i minerałów. Niegdyś gościła tylko w bogatych domach, dziś zajadają się nią miłośnicy kuchni włoskiej, francuskiej, hiszpańskiej, greckiej i bliskowschodniej.

Co wyróżnia karczochy?

Karczochy (łac. Cynara L.) należą do rodziny astrowatych. Wyróżnia się 10 gatunków, które naturalnie rosną w basenie Morza Śródziemnego.

Kuliste kwiatostany otoczone są łuskowatymi liśćmi, mięsistymi u nasady i twardymi na końcach. Pojawiają się na końcu wyprostowanej łodygi, która w Polsce osiąga 1,2 m długości. Jeśli zakwitnie (na fioletowo), pachnie miodem, przyciągając zapylacze.

Karczochy grilluje się, gotuje, smaży i piecze. Jadalną część stanowią mięsiste części łusek (twarde końcówki się usuwa), kwiatostan, dno kwiatowe i końcówka łodygi. Delikatnie orzechowy smak zawiera w sobie nuty goryczki i cierpkości. 

Siew nasion karczocha

Nasiona karczocha do siewu moczy się wcześniej, żeby szybciej wykiełkowały. W marcu i kwietniu wysiej po kilka nasion do jednej doniczki. Ustaw je w ciepłym miejscu (20℃). Pierwsze kiełki pojawią się po tygodniu. W drugiej połowie maja rozsady karczochów z nasion przesadź do gleby. 

Uprawa karczocha udaje się na słonecznym stanowisku, o przepuszczalnym i żyznym, ciepłym podłożu, lekko wilgotnym. Podczas sadzenia karczochów zachowaj 1,5 m × 1,5 m odstępu. W pierwszym roku przy ziemi pojawia się duża rozeta o długich liściach. W drugim roku wypuszcza pęd kwiatostanowy.

Zbiór karczocha przypada od połowy lipca do przymrozków. Nabrzmiałe pąki kwiatostanowe z 3 cm fragmentem łodygi zetnij, zanim rozwiną się kwiaty.

Karczoch zwyczajny i hiszpański – czym się różnią?

U karczocha hiszpańskiego (łac. Cynara cardunculus) listki otaczające okrywę koszyczka kwiatowego mają kolczaste wyrostki. Karczoch zwyczajny (łac. Cynara scolymus) nie ma kolczastych wyrostków na listkach. Poza tym oba wyglądają podobnie.

Wyróżnia się dwie odmiany karczochów w zależności od kształtu: okrągłą (np. Vert de Provance) i stożkowatą (np. Violetta).

FAQ: Co warto wiedzieć o karczochu?

Na co dobry jest karczoch? 

Pomaga w schorzeniach wątroby, wspomaga pracę dróg żółciowych, redukuje poziom cholesterolu i cukru we krwi. Działa prebiotycznie, probiotycznie, przeciwzapalnie, antyoksydacyjnie i przeciwnowotworowo m.in. na międzybłoniaka opłucnej.

Czy karczochy zimują w gruncie? 

Tak, ale potrzebują dobrej ochrony przed mrozem, bo są ciepłolubne. Po ścięciu łodyg poczekaj, aż gleba lekko przemarznie i przykryj ją stroiszem, torfem lub matą słomianą. Jeśli zima jest surowa, rozłóż warstwę ziemi na izolacji.

Czy karczoch jest wieloletni? 

Karczochy uprawia się od 2 do 5 lat pod warunkiem, że bezpiecznie zimują. Nie siej ich obok warzyw kapustnych i liściastych (ryzyko pojawienia się ślimaków).

Kiedy i jak ścinać karczochy?

Karczochy zetnij do samej ziemi po zbiorach. Wzmocnisz system korzeniowy. W czasie sezonu wegetacyjnego ścinaj nadmiarowe pędy, zostawiając po 2-3 na łodydze.