Uprawa marchwi w ogrodzie - jak sadzić i jaką odmianę marchwi wybrać?

Marchew to popularne warzywo wykorzystywane do sporządzania wielu potraw, a także wypieków. Dlatego warto uniezależnić się od zakupów w sklepie i uprawiać je w ogrodzie czy w polu. Pielęgnacja nie jest trudna, o ile zapewni się warzywom odpowiednie warunki. Co jest najważniejsze w uprawie? Które odmiany marchwi wybierać?

Optymalne stanowisko – gdzie uprawiać marchew?

Marchew ma małe wymagania cieplne, natomiast lubi stanowiska słoneczne. Dzięki temu korzenie mają lepszy smak – zawierają więcej beta-karotenu i cukrów. W zacienieniu (lub nadmiernym zagęszczeniu) warzywo tworzy długie, ale cienkie korzenie. Optymalna jest gleba umiarkowanie lekka, piaszczysto-gliniasta, próchnicza, dość wilgotna o pH = 6,0-6.8. Trzeba unikać uprawy marchwi w podłożu ciężkim, gliniastym. W takich warunkach korzenie są niekształtne, rozwidlone i popękane, co jednocześnie zwiększa ryzyko wystąpienia chorób i uszkodzeń powodowanych przez szkodniki (np. nicienie).

Siew marchwi - jak to zrobić, kiedy siać?

Odmiany bardzo wczesne i wczesne marchwi zaleca się wysiewać w marcu i kwietniu. Odmiany średnio wczesne sieje się w kwietniu, odmiany średnio późne na początku maja, a odmiany późne w drugiej połowie maja. Nie są to terminy całkowicie bezwzględne: należy sugerować się również aktualną pogodą. Siewki marchwi wytrzymują niskie temperatury, jednakże wytworzone przez nie zgrubienia korzeniowe są wrażliwe nawet na przymrozki. W przypadku, gdy zapowiadane są ochłodzenia obszar uprawy warto okrywać białą włókniną.

Co jeszcze warto wiedzieć o siewie marchwi:

• Marchew sieje się dość głęboko (1-2 cm), w rzędach co 30 cm.
• Prawidłowa odległość pomiędzy roślinami wynosi ok. 5 cm.
• Często praktykowana jest uprawa współrzędna z cebulą. W ten sposób odstrasza się groźne szkodniki tych warzyw – połyśnicę marchwiankę i śmietkę cebulankę.
• Marchwi nie powinno się uprawiać po sobie i innych warzywach korzeniowych na danym stanowisku przez 2-3 lata.

Nawożenie w ogrodzie - czym, kiedy i czy w ogóle nawozić?

W uprawie marchwi trzeba unikać intensywnego nawożenia nawozami zawierającymi dużo azotu. Może prowadzić to do nagromadzenia w korzeniach azotanów, które w pewnych warunkach, np. przy niewłaściwym przechowywaniu przekształcają się w szkodliwe azotyny.

Dobre rezultaty osiąga się siejąc marchew nie wcześniej niż w 2-3 roku po zastosowaniu obornika (2-4 kg/m2). Przy zbyt niskim pH (mierniki są łatwo dostępne w sklepach ogrodniczych) zaleca się wykonać jesienne wapnowanie gleby. Jeśli w ostatnich latach nie stosowano nawozu organicznego, można aplikować dawkę nawozu mineralnego. Wykorzystuje się nawozy wieloskładnikowe (np. do warzyw), a wybiera te, które zawierają najwięcej potasu w składzie NPK. Marchew ma także duże wymagania względem wapnia. Może zdarzyć się, że podłoże jest mało żyzne i konieczne jest zastosowanie nawozu azotowego. Należy aplikować go wtedy możliwie jak najwcześniej.

Co jeszcze jest ważne w uprawie marchwi?

Marchew ma duże wymagania wodne, szczególnie w okresie intensywnego wzrostu korzeni. Dlatego przy długo utrzymującej się bezdeszczowej pogodzie warzywa należy podlewać. Po wschodach pikuje się siewki – zazwyczaj siew jest zbyt gęsty. Przez cały okres uprawy powinno się zwalczać zachwaszczenie i spulchniać ziemię w międzyrzędziach. W czasie zabiegów warto monitorować ewentualne oznaki chorób (alternarioza, chwościk marchwi, zgnilizna twardzikowa, mączniak prawdziwy) bądź szkodników (połyśnica marchwianka, bawełnica).

Zbiory i co po zbiorach?

Marchew w zależności od wczesności odmiany zbiera się od przełomu czerwca i lipca do października. Warzywa przeznaczone na przechowywanie muszą obeschnąć po wykopaniu. Należy unikać umieszczania w piwnicy czy innym pomieszczeniu przechowalniczym korzeni, które są uszkodzone. Szybko ulegają infekcji, a choroba rozprzestrzenia się na zdrowy plon. Nać należy przyciąć (można ją użyć w kuchni, np. na pesto, gdyż jest jadalna). Optymalna temperatura przechowywania wynosi 1-4°C. Przez krótszy czas (np. 2-3 tygodnie) marchew można przechowywać w lodówce, najlepiej w szufladach. Długie przechowywanie jest niemożliwe, gdyż z czasem wysycha (wilgotność powietrza jest zbyt niska).

Odmiany marchwi - odmiany późne, odmiany wczesne, odmiany średniowczesne

Jednym z kryteriów wyboru marchwi jest wczesność, która determinuje termin siewu i czas uprawy. Poszczególne odmiany znacznie różnią się długością okresu wegetacji, np. u bardzo wczesnych wynosi średnio 70-85 dni, u wczesnych 85-100 dni, zaś marchew późna potrzebuje nawet 160-180 dni, aby wykształcić korzeń odpowiedniej wielkości. Odmiany bardzo wczesne charakteryzują się szybkim wzrostem i wybarwieniem. Można je uprawiać w ogrodzie w gruncie, ale bezpieczniejsza i efektywniejsza jest uprawa tunelowa. Z kolei odmiany późne najczęściej wykorzystuje się do przetwórstwa i przechowywania. Dzięki odpowiedniemu doborowi można efektywnie zagospodarować warzywniak, np. wprowadzając rośliny poplonowe. Warto przy tym pamiętać, że odmiany późne zazwyczaj dają większy plon (większe korzenie) od odmian wczesnych.

Jaką marchew wybrać do ogrodu?

Przy wyborze poza wczesną odmiany ogrodnik często kieruje się wyglądem i rozmiarami korzenia, a także odpornościami. Warto stawiać na sprawdzone, niezawodne odmiany:

• Marchew ‘Aron’ – to odmiana wczesna tworząca krótkie, ale grube korzenie. Okres wegetacji wynosi 70-85 dni. Jest polecana m.in. do bezpośredniego spożycia i na soki.
• Marchew ‘Broker’ – to średnio wczesna odmiana mieszańcowa o okresie wegetacyjnym wynoszącym ok. 120 dni. Ma małą tendencję do kumulowania azotanów.
• Marchew ‘Pariser Markt 5’ – ma nietypowy wygląd, gdyż korzenie są kuliste, podobne do rzodkiewki. Polecana do marynat (bez krojenia) oraz bezpośredniego spożycia. Odmiana wczesna.
• Marchew ‘Koral’ – to odmiana późna, do przechowywania. Wyróżnia się bardzo dobrą plennością. Korzenie mają wysoką zawartość cukru i beta-karotenu.

Sukces uprawy zależy od odpowiedniego przygotowania i doboru stanowiska, systematyczności pielęgnacji, lecz także dopasowania odmiany do warunków, przeznaczenia i terminu siewu. Dlatego warto zastanowić się, na co postawić. W ofercie posiadamy różnorodne nasiona marchwi, różniące się pod wieloma względami.