Rośliny, które wytrzymują susze i upały
Jednym z najefektywniejszych sposobów na zmniejszenie nakładów pracy i środków przy pielęgnacji ogrodu jest uprawa roślin mało wymagających, odpornych na suszę. Gatunki spełniające takie kryteria są przydatne nie tylko w skalniakach, lecz ogólnie w ogrodach usytuowanych na mniej żyznym, szybko wysychającym terenie, a także w uprawie pojemnikowej. Co więc warto posadzić na działce?
Niskie rośliny okrywowe odporne na suszę. Posadź je zamiast trawnika!
Wiele bylin znoszących nawet długotrwały niedobór wody spotyka się w ogrodach skalnych. Do roślin niskich (do 10 cm wys.) o funkcji okrywowej zalicza się m.in. rozchodniki (Sedum), rojniki (Sempervivum), gipsówki (Gypsophila) i słonecznice (Heliosperma). Warto posadzić je na mocno nasłonecznionym terenie jako alternatywę dla wymagającego trawnika.
Dobór gatunków i odmian w obrębie tych rodzajów jest tak duży, że można stworzyć wielobarwny „dywan”, ozdobny przez cały sezon. Podobnie jak trawnik zapewnia panoramiczny widok na ogród, a niemal nie wymaga pielęgnacji (należy jedynie sporadycznie zwalczać chwasty).
Byliny, które znoszą niedobór wody – nie tylko do ogrodów skalnych
Z nieco wyższych gatunków (30-60 cm) warto wybrać starzec popielny (Stachys byzantina). Bylina ma atrakcyjne, gęsto, srebrzyście omszone liście. To mechanizm przetrwania, który ogranicza nagrzewanie i zmniejsza straty wody. Na rabatach, w ogrodach skalnych i wzdłuż nawierzchni sadzona jest kocimiętka Faassena (Nepeta faassenii). Znosi suszę, zalicza się do najdłużej kwitnących bylin uprawianych w polskim klimacie (nierzadko kwitnie od maja do końca lata), a przy tym jest rajem dla zapylaczy.
Podobne zastosowanie ma szałwia omszona (Salvia nemorosa). Wśród średnio wysokich bylin, które często tworzą drugi plan rabat kwietnych pozytywnie wyróżniają się: werbena patagońska (Verbena bonariensis), perowskia (Perovskia atriplicifolia) i juka karolińska (Yucca filamentosa). Ostatni wymieniony gatunek jest chętnie sadzony również jako soliter.
Trawy ozdobne bardziej wytrzymałe od innych
Wiele traw ozdobnych, zwłaszcza tych o wąskich, niedużych liściach (mniejsza powierzchnia asymilacyjna) dobrze radzi sobie z okresowym niedoborem wody. Jednakże niektóre gatunki pozytywnie wyróżniają się nawet w obrębie grupy i są wykorzystywane do umacniania skarp w miejscach suchych oraz piaszczystych wydm. Przykłady wytrzymałych traw:
- Wydmuchrzyca piaskowa – to trawa o niebieskawozielonych liściach osiągająca 50-100 cm wysokości. Ma skrajnie niskie wymagania: wytrzymuje prażące słońce, piaszczyste i jałowe gleby, a także mróz. Jest m.in. wykorzystywana do rekultywacji obszarów zniszczonych przez przemysł.
- Kostrzewa sina ‘Elijah Blue’ – to najbardziej znana odmiana popularnej trawy, wytrzymującej różnorodne warunki. Tworzy kępy atrakcyjnych sino-niebiesko-zielonych liści. Dorasta do 30 cm wysokości. Jest często sadzona w przedogródkach (miejsce pomiędzy ogrodzeniem, a chodnikiem/jezdnią), w ogrodach skalnych i w pojemnikach.
- Proso rózgowate 'Heiliger Hain' – to efektowna odmiana o smukłym, zwartym pokroju, dorastająca do 120 cm wysokości. Ma metaliczne, niebiesko-zielone wybarwienie. Dobrze nadaje się do sadzenia w rzędzie, np. wzdłuż chodnika. Zarazem jest to elegancka ozdoba balkonów i tarasów.
- Sesleria jesienna – to zimozielona trawa ozdobna dorastająca do 40 cm wysokości. Tworzy kępy złożone z długich i wąskich, zielono-cytrynowych liści.
Które rośliny jednoroczne wytrzymują susze?
Zdecydowana większość roślin jednorocznych powszechnie uprawianych w ogrodach kwitnie długo i obficie, ma min. średnie wymagania glebowe, a nie lubi okresowych susz, które powodują więdnięcie lub osłabienie kwitnienia. Istnieją jednak wyjątki od reguły. Niedobór wody dobrze znosi kosmos podwójnie pierzasty (Cosmos bipinnatus), który często wykorzystuje się na rabatach, w ogrodach skalnych i łąkach kwietnych. Ma „koperkowe” liście, przez co traci mało wody.
Podobna „zasada” działa u czarnuszki damasceńskiej (Nigella damascena). Nieduże wymagania glebowe i wysoką tolerancję na suszę wykazuje także dimorfoteka zatokowa, złotokwiat (Dimorphotheca sinuata).
Jedną z najoryginalniejszych roślin ozdobnych jest kraspedia kulista (Craspedia globosa). Tworzy kuliste, główkowate, żółte kwiatostany. Mało znana, ale dostępna w Polsce jest laja (Layia). Roślina wyróżnia się ładnymi, żółto-białymi kwiatami. Pasuje do ogrodów naturalistycznych i na łąki kwietne (w których warto corocznie wykonywać dosiewy „kwiatów lata”).
W ogrodach i przedogródkach uprawia się mietelnik żakula (Bassia scoparia). Bylina ze względu na nietypowy wygląd jest nazywana „cyprysem letnim”. Z daleka rzeczywiście wygląda jak miniaturowe drzewko iglaste o kulistym, jajowatym lub bardziej strzelistym pokroju.
W grupie drzew i krzewów dużo łatwiej znaleźć gatunki odporne, które wytrzymują susze. Większość gatunków podlewa się głównie przez kilka pierwszych lat uprawy. Później nawadnianie jest potrzebne w ekstremalnych sytuacjach.
