Irysy bródkowe germanica - ozdobna grupa irysów kłączowych
Irys bródkowy Germanica - nazywany także kosaćcem - jest jednym z najpopularniejszych i najbardziej rozpoznawalnych irysów kłączowych uprawianych w przydomowych ogródkach od wielu lat. Wywodzi się z obszaru basenu Morza Śródziemnego - głównie z terenów północnoafrykańskich i południowoeuropejskich. Wyróżnia się mrozoodpornością, którą zawdzięcza grubym kłączom, ale także swoją wysokością i kwiatami rozpoznawalnymi przez zdecydowaną większość ludzi.
Sadzenie i uprawa irysów bródkowych
Irysy bródkowe to jedne z najpopularniejszych gatunków kwiatów ogrodowych cenionych ze względu na swoją bogatą kolorystykę i okazałe kształty. Ich uprawa nie jest trudna, ale by irysy cieszyły oko należy pamiętać o kilku podstawowych aspektach związanych z ich pielęgnacją.
Miejsce sadzenia
Kosaćce najlepiej rosną w miejscach słonecznych lub lekko zacienionych, ale miejsca w pełni nasłonecznione nie stanowią dla nich wyzwania. Gleba, w której rosną powinna być dobrze przepuszczalna i bogata w próchnicę. Najlepiej sadzić je na podwyższonych rabatach, pamiętając o zapewnieniu roślinom solidnego drenażu. Gleba nie może być zbyt ciężka - a jeśli taka jest, warto dodać do niej kompostu lub piasku. Jej pH powinno oscylować w okolicy 6,8. Takie postępowanie pozwoli roślinom na solidne ukorzenienie się w docelowym miejscu przed zakończeniem sezonu wegetacyjnego.
Zasady sadzenia
W przypadku irysów kłączowych niezwykle istotna jest głębokość ich sadzenia. Zbyt głębokie osadzenie kłączy w gruncie spowoduje ich gnicie, wskutek czego rośliny kwitną bardzo słabo lub nie kwitną w ogóle. Podczas sadzenia należy szczególną uwagę zwrócić na to, aby korzeń był skierowany ku dołowi i nie podwinięty. Korzeń wystarczy lekko przysypać ziemią, by promienie słońca były w stanie ogrzać kłącze i pobudzić roślinę do wzrostu. Odległość pomiędzy roślinami powinna wynosić średnio 30-60 cm. Pozwoli to na optymalny wzrost roślin.
Pielęgnacja
Tuż po zasadzeniu kosaćców należy zadbać o stałe nawilżenie gleby, co pomoże w szybkim rozwinięciu się systemu korzeniowego. W kolejnych latach ich wzrostu podlewać należy je wyłącznie w trakcie upalnych dni, dbając jednocześnie o to, by nie zostały przelane. W okresie przed kwitnieniem warto zastosować nawóz.
Nie wolno zapominać także o rozsadzaniu kęp irysów średnio co 3 lata. Pozwoli to na zachowanie lepszych warunków do wzrostu dla kwiatów i uniknięcia chorób, a także da najlepsze wizualnie efekty kwitnienia.
W trakcie sezonu wegetacyjnego należy regularnie odchwaszczać rabaty, pamiętając o tym, że nie powinny być przykryte żadną włókniną ani ściółkowane korą. Jesienią należy przyciąć całą roślinę do około 15 cm nad ziemią. Na okres zimowy należy zadbać o okrycie młodych roślin.
Czas kwitnienia
Okres kwitnienia irysów bródkowych przypada na przełom maja i czerwca. Od warunków w jakich rosną i od przeprowadzanych wokół nich zabiegów pielęgnacyjnych zależy intensywność kwitnienia. Kosaćce są roślinami wieloletnimi, dlatego warto dbać, by co roku obficie i zdrowo kwitły.
Mrozoodporność
Kosaćce są mrozoodporne. Mogą zimować w gruncie bez zbędnego ich okrywania. Wyjątkiem są młode, świeżo posadzone rośliny, które wymagają okrycia w okresie zimowym - szczególnie w tych regionach, gdzie zimy są ostre i bardzo mroźne.
Odmiany irysów bródkowych
Odmian irysów bródkowych jest mnóstwo. Każda z nich ma w sobie coś cudownego i wyjątkowego. Wszystkie irysy są stosunkowo łatwe w uprawie i dają obfite i piękne walory wizualne w okresie kwitnienia. Każda z odmian charakteryzuje się indywidualną kolorystyką i poza niesamowitymi kwiatami, również dekoracyjnymi liśćmi. Wśród najbardziej popularnych i interesujących można wyróżnić irysy:
- Loop the loop - fioletowe obwódki z białym wnętrzem;
- Black Night - w intensywnie czarnym kolorze;
- Nibelungen - fioletowo-żółty;
- Brown Lasso - trójkolorowe: w większości intensywnie żółte, połączone z pastelowym fioletem i ciemnojagodowym kolorem na brzegach pofalowanych płatków;
- bordowy, niebieski, pomarańczowy.
Rabaty z irysami bródkowymi
Irysy bródkowe są kwiatami niezwykle dekoracyjnymi. Mogą tworzyć piękne kompozycje na rabatach z innymi gatunkami, jak i występować solo. Bardzo łatwo można wkomponować je w miejsca, gdzie rosną inne rośliny o podobnych wymaganiach. Należy pilnować tylko, by nie były to rośliny, które będą w stanie zarosnąć kłącza irysów, gdyż wówczas te przestaną kwitnąć. Doskonale sprawdzą się do takich kompozycji np. floksy, maki, kocimiętka, lawenda czy łubin. Przy komponowaniu rabat warto zwrócić uwagę na okres kwitnienia i wysokość poszczególnych roślin i wkomponowywać irysy w sąsiedztwo niskich bylin. Dadzą wówczas niezwykle imponujący efekt wizualny.
Kosaćce można komponować także między sobą, wybierając do tego różne ich odmiany.
Irysy bródkowe germanica - choć znane niemalże każdemu, są niezwykle okazałymi roślinami wartymi znalezienia dla nich kawałka terenu w ogrodzie. Poświęcenie niewielkiej ilości czasu na zabiegi pielęgnacyjne sprawi, że będą długie lata cieszyć nasze oko i swoim wyglądem przypominać o babcinych, tradycyjnych ogrodach sprzed wielu lat.