Dalie ogrodowe – jak je uprawiać? Jakie odmiany wybrać?

Stwórz ogród, o jakim marzysz od dawna. Zachwycający kolorami, a przy tym intrygujący za sprawą efektownych kwiatów. Odkryj świat dalii ogrodowych, poznaj gatunki i odmiany, które sprawią, że poczujesz się jak na rajskiej wyspie. Poznaj tajniki uprawy tych roślin, dzięki którym będą obficie kwitły przez cały sezon.

Wielkość dalii – wybrać niskie, średnie czy wysokie?

Gatunki dalii wybierz pod kątem warunków, jakie możesz im zapewnić. Pomyśl też, jak chcesz zaaranżować rabaty z ich udziałem.

Pamiętaj, że dalie średnie (70-80 cm) i wysokie (tzw. olbrzymie – 90-110 cm), potrzebują osłony przed wiatrem. Najlepiej czują się przy ogrodzeniu, pergoli, altanie lub ścianie domu. Dalie wysokie (np. talerzowe) mogą również wymagać podpór, które pomogą im utrzymać ciężar kwiatostanów.

Niskie dalie mają zaledwie 25-35 cm wysokości, więc wietrzna pogoda nie wyrządza im większych szkód. Mimo to je również lepiej sadzić w zacisznych miejscach, bo jest w nich cieplej niż na otwartych stanowiskach. To istotna kwestia, bo dalie pochodzą z klimatu zwrotnikowego i równikowego Ameryki Środkowej.

Więcej na temat potrzeb i różnic między poszczególnymi daliami dowiesz się z tego artykułu.

Jakie stanowisko dla dalii ogrodowych?

Dalie wymagają słonecznego stanowiska o nagrzanej glebie. Służy im ekspozycja południowa, południowo-wschodnia i południowo-zachodnia. Lubią ziemię średnio żyzną i umiarkowanie przepuszczalną.

Nie tolerują zastojów wody i preferują sporadyczne podlewanie (częstsze podczas upałów). Jeśli podłoże jest zbite, gliniaste i ciężkie, rozluźnij je, mieszając z piaskiem, żeby zwiększyć przepuszczalność.

Uprawa dalii nie należy do wymagających; rośliny te radzą sobie nawet z krótkotrwałą suszą. Zaciszne stanowisko oznacza wyższą wilgotność powietrza, a tę dalie lubią, w przeciwieństwie do nadmiernej wilgotności gleby.

Jak umiejętnie sadzić dalie w ogrodzie?

Zanim posadzisz dalie, użyźnij podłoże kompostem. Wyższe gatunki umieszczaj w odstępach minimum co 50-60 cm, a niskie co 25-30 cm. W ten sposób unikniesz nadmiernego zagęszczania się roślin i wzajemnego ich zagłuszania.

Karpy wysadzaj do gruntu w drugiej połowie maja. Wówczas ustają przymrozki, a temperatura gleby zapewnia dobre warunki do wzrostu tym ciepłolubnym roślinom.

Pewnym sposobem na przyspieszenie kwitnienia jest sadzenie dalii do doniczek w marcu i przechowywanie ich na parapecie lub w zimowym ogrodzie, a następnie przesadzanie w maju do gruntu.

Polecane odmiany dalii do ogrodu

Dalie różnią się między sobą nie tylko kolorami i wysokością, ale także wyglądem kwiatów. Jeśli planujesz urządzić wyłącznie daliową rabatę, zrobisz to bez problemu, a efekt będzie oszałamiający.

Dalie wysokie w uprawie ogrodowej

Ponad metrowe rośliny o dużych kwiatach sprawiają monumentalne wrażenie, dominują na rabacie i widać je już z daleka. Wśród nich znajdziesz:

• dalie talerzowe o płaskich kwiatach, np.: Osirium i Duet,
• dalie strzępiaste o kwiatach z lekko powcinanymi lub fryzowanymi płatkami, np. Mingus Joshua i Kogane Fubuki,
• dalie dekoracyjne, które nie tworzą wolnej tarczy środkowej (Smokey, Crazy Love),
• dalie kaktusowe o kwiatach z długimi wąskimi rurkowato zwiniętymi płatkami, często ostro zakończonymi, jak np. u Purple Gem i Tsuki Yori No Shisha

Średnie i niskie gatunki dalii w ogrodzie

Dalie pomponowe to średniowysoki gatunek (70-80 cm). Ich płatki zwijają się na całej długości, tworząc kwiatostany przypominające zwarte kule, jak na przykład u odmian Downham Royal i Franz Kafka. Nieco niższe są dalie mignon (40-70 cm), które wybarwiają się m.in. na różowo i fioletowo.

Do najniższych należą dalie karłowe (25-35 cm). Sadzi się je na pierwszym planie rabat i w donicach. Często występują w intensywnych kolorach, np. czerwieni i pomarańczu.

Przykładowe aranżacje z daliami

Wysoka dalia w ogrodzie nadaje ton całej kompozycji. Na okrągłej rabacie usytuuj ją w środku, a wokół niej posadź niższe gatunki. Jeśli planujesz urządzić rabatę prostokątną, umieść główną gwiazdę w tle – np. przy murku lub ścianie. Będzie jej ciepło i zacisznie, a przy okazji nie zasłoni towarzyszących jej roślin ozdobnych. Dalie karłowe posadź na obwódkach, skalniakach i na pierwszym planie rabat. A dla pomponowych i mignon znajdź miejsce na planie środkowym.

Kompozycje z daliami w ogrodzie – wiejskie, nowoczesne i angielskie

Na słoneczne rabaty polecamy dalie dowolnych gatunków o żółtych i pomarańczowych kwiatach, w sąsiedztwie rudbekii, nagietków, aksamitek i słoneczniczków.

Wyniosła dalia ogrodowa (strzępiasta lub dekoracyjna) to klasyk stylu angielskiego. Lubi się z różami, liliami, płomykami, cyniami i gipsówką. Minimalizm to Twoje drugie imię? Stwórz rabaty z jasnymi daliami pomponowymi, bukszpanami i cisami.

Wiejski klimat w ogrodzie osiągniesz, sadząc dalie karłowe i dalie mignon z malwami, naparstnicami, goździkami i szałwią omszoną.

Elegancki kontrast w nowoczesnym stylu? To proste – zestaw dalie talerzowe lub kaktusowe o ciemnych kwiatach z lawendą i kostrzewą siną.

Koniec lata nie oznacza pożegnania z kolorową rabatą. Posadź czerwone i pomarańczowe dalie pomponowe w towarzystwie astrów jesiennych, miskantu Purple Fall i chryzantem.

FAQ

1. Czy trzeba moczyć dalie przed sadzeniem?
   To nieobowiązkowy zabieg, ale warto go przeprowadzić. Po zimowaniu karpy bywają przesuszone, a zanurzenie w wodzie na kilka godzin sprawia, że szybciej wypuszczają pędy. Na koniec moczenia włóż je na 15 minut do roztworu fungicydu, żeby zmniejszyć ryzyko pojawienia się chorób grzybowych.
2. Czy dalie można sadzić w doniczkach? 
   Tak, zwłaszcza niskie gatunki dalii (karłowe, mignon) bardzo dobrze wyglądają w donicach na balkonie i tarasie, a także ustawione np. przy schodach wejściowych do domu. Tworzą efektowne kompozycje z pelargoniami, surfiniami, lobelią i innymi typowo balkonowymi roślinami ozdobnymi.
3. Jak przechowywać karpy dalii? 
   Wykop karpy po pierwszych przymrozkach i oczyść. Zostaw w przewiewnym miejscu, żeby wyschły. Przełóż do pojemnika z otworami, skrzynki lub kosza, przesypując suchym torfem, piaskiem lub trocinami. Umieść w suchej piwnicy lub garażu, pilnując, żeby temperatura wynosiła od 3 do 8°C.
4. Jak wykonać uszczykiwanie dalii? 
   Kiedy młode pędy osiągną 30-35 cm wysokości, oderwij ich wierzchołki lub odetnij je ostrym narzędziem. Możesz też usuwać pierwsze pąki kwiatowe, żeby łodygi nie drewniały, a sadzonki wytwarzały więcej kwiatostanów. Wysokie odmiany dalii pozbawiaj słabych pędów bocznych.
5. Co posadzić obok dalii w ogrodzie?
   Odmiany dalii o dużych kwiatach dobrze wyglądają w towarzystwie zwiewnych traw ozdobnych i liatry kłosowej. Niskie dalie komponują się z wyższymi roślinami, np. z floksami, kosmosami, pustynnikami, aksamitkami.
6. Czy dalie są odporne na choroby i szkodniki?
   Dalie ogrodowe to delikatne rośliny. Jeśli mają zbyt mokro, padają ofiarami chorób grzybowych (szarej pleśni, plamistości liści, mączniaka prawdziwego, mozaiki dalii, zgnilizny łodyg). Najczęściej pojawiające się szkodniki, to: ślimaki, przędziorki i mszyce.