Wysokie odmiany dalii - jakie wybrać i jak je uprawiać?
Dalie wysokie to jedne z najbardziej spektakularnych roślin ogrodowych. Często przekraczają 150 cm wysokości i tworzą bardzo duże kwiaty. Są chętnie uprawiane przy ogrodzeniach, obiektach małej architektury i w rabatach jako tło dla niższych gatunków. Jak uprawiać dalie wysokie? Jakie odmiany uchodzą za szczególnie wartościowe i piękne?
Dalie wysokie, czyli jakie?
W ogrodach uprawia się dalie niskie, które najczęściej są sadzone na rabatach i obwódkach, a także dalie wysokie o nieco szerszym zastosowaniu. Najniższe odmiany dorastają zaledwie do 20 cm, dalie wysokie przekraczają 100-150 cm. Za dalie wysokie uznaje się takie, które osiągają przynajmniej 80 cm wysokości. Dalie należą do różnych grup różniących się budową kwiatostanów. Wyróżnia się m.in. dalie kaktusowe, dalie anemonowe, dalie pomponowe i dalie dekoracyjne.
Na co zwrócić uwagę przy sadzeniu i pielęgnacji dalii wysokich?
Wszystkie dalie są roślinami ciepłolubnymi i nie są w pełni mrozoodporne. Dlatego karpy należy wykopać przed nastaniem mrozów, a z powrotem sadzi się je do ogrodu późną wiosną. Przez zimę należy przechowywać je w chłodnym pomieszczeniu (np. skrzyniach wypełnionych suchym piachem). Przed sadzeniem warto sprawdzić ich stan (czy nie ma śladów chorób, np. zgnilizn, itp.). Przy okazji warto zaprawić je, np. mączką bazaltową. Mocno rozrośnięte karpy można podzielić na kilka części tworząc nowe sadzonki.
Najważniejsze zabiegi pielęgnacyjne u wysokich dalii:
- Przygotowanie podłoża: rośliny preferują podłoża średnio żyzne, umiarkowanie przepuszczalne. Mało zasobne podłoża zaleca się przekopać z kompostem, zaś zbyt ciężkie (gliniaste) można rozluźnić piaskiem. Należy unikać uprawy w glebach wilgotnych.
- Sadzenie dalii: optymalny termin to druga połowa maja do początku czerwca. Karpy sadzi się dość płytko, górna część powinna znajdować się na głębokości ok 4-5 cm. Sadzonki dalii o wysokości 80-100 sadzi się w rozstawie, co 50-60 cm, wyższe co 60-100 cm.
- Podlewanie: nawadnianie wykonuje się sporadycznie, zwykle jedynie w czasie letnich upałów (przy braku opadów). Niedobór wody może negatywnie wpłynąć na kwitnienie.
- Nawożenie: dalie wysoką zasila się nawozem mineralnym (1-2 dawki w sezonie). Najlepsze są nawozy o wysokiej zawartości potasu, które poprawiają krzewienie. Dodatkowo rośliny warto podlewać rozcieńczoną gnojówką (np. 1:5) ze skrzypu. Zawiera krzemionkę, która m.in. wzmacnia ściany komórkowe, w rezultacie wysokie odmiany dalii są mniej podatne na uszkodzenia i wywracanie.
- Ochrona: dalie nie są szczególnie podatne na choroby i szkodniki, lecz warto systematycznie oglądać je. Czasem pojawiają się mszyce. Można zlikwidować je insektycydami lub preparatami domowej roboty opartymi na bazie szarego mydła.
- Dodatkowe zabiegi: dalie wysokie często wymagają podpór, co zabezpiecza je przed pokładaniem. Oprócz tego warto ściółkować podłoże, dla ograniczenia wyparowywania wody z gleby.
Gdzie sadzić wysokie dalie?
Dalie wysokie pasują do każdego ogrodu, niezależnie od stylu urządzania. Różnorodność barw i kształtów kwiatów sprawia, że można je dowolnie aranżować. Do uprawy wybiera się stanowiska słoneczne. Dalie o wysokości ok. 80-100 cm zwykle uprawia się w rabatach na drugim planie. Najlepszy efekt osiąga się sadząc je w grupach (np. kilkanaście sztuk tej samej odmiany). Odmiany przekraczające 100 cm wysokości dobrze prezentują uprawiane przy ogrodzeniach i obiektach małej architektury (np. altanach). Można wykorzystać je do zasłonięcia...kompostownika. Ponadto są dobrym tłem dla niższych gatunków w rabatach bylinowych i mieszanych.
10 najpiękniejszych odmian dalii wysokich polecanych do każdego ogrodu!
- Dalia strzępiasta ‘Kogane Fubuki’ – osiąga ok. 100 cm wysokości. Tworzy duże, pełne kwiaty o barwie różowo-pomarańczowo-żółtej. Płatki są wąskie, zaostrzone i postrzępione. Kwitnie od lipca do listopada.
- Dalia strzępiasta ‘Mingus Joshua’ – efektowna odmiana wykorzystywana do tworzenia „słonecznych” kompozycji. Ma kwiaty żółto-kremowe. Kwitnie od lipca do października. Średnio osiąga 100-110 cm wysokości.
- Dalia talerzowa ‘Lilac Time’ – kwiaty są duże (do 20 cm średnicy), fioletowe, z różowym odcieniem. Kwitnie od czerwca do października. Dorasta średnio do 120 cm wysokości. Warto ją łączyć z roślinami kwitnącymi na biało i jasno-różowo.
- Dalia talerzowa dekoracyjna ‘Cafe Au Lait’ – kwiaty są białe, z kremowym, czasem delikatnie różowym odcieniem. Kwitnie od lipca do października. Osiąga 90-120 cm wysokości.
- Dalia dekoracyjna ‘Santa Claus’ – wytwarza piękne, biało-czerwone kwiaty. Dorasta do 110 cm wysokości. Zakwita w lipcu, kontynuuje kwitnienie do jesiennych przymrozków. Warto ją sadzić pomiędzy roślinami o kwiatach białych i czerwonych (efekt „łączenia barw”).
- Dalia kaktusowa ‘Tsuki Yori No Shisha’ – kwiaty są białe (z kremowym odcieniem), z fantazyjnie poskręcanymi, fryzowanymi płatkami, o średnicy 15-18 cm. Ma gęsty, zwarty pokrój. Dorasta do 90-110 cm wysokości.
- Dalia kaktusowa ‘Rebecca's World’ – tworzy oryginalne, dwukolorowe kwiaty. Płatki w środku są białe, na zewnątrz zaś ciemnoczerwone. Kwitnie od lipca do października. Osiąga ok. 90 cm wysokości.
- Dalia kulista ‘Snow Cap’ – to znana i ceniona odmiana o kwiatach białych. Jest uniwersalna w ogrodowych kompozycjach. Dorasta do 100 cm wysokości. Kwitnie od lipca do października.
- Dalia kulista ‘Mirella’ – nadaje się do tworzenia wyrazistych, barwnych rabat. Kwiaty mają intensywnie pomarańczową barwę. Osiąga ok. 90 cm wysokości. Kwitnie przez całe lato do jesiennych przymrozków.
- Dalia talerzowa ‘Duet’ – to jedna z najstarszych, najpopularniejszych odmian uprawianych w przydomowych ogrodach od lat 60-tych ubiegłego wieku. Płatki są ciemnoczerwone u podstawy, z białe na końcach. Dalia osiąga ok. 90-100 cm wysokości. Kwitnie od późnego lata przez część jesieni.
Wysokie dalie ogrodowe warto sadzić w ogrodzie ze względu na spektakularne kwitnienie i wszechstronne zastosowanie. Kwiaty często zdobią ogród w okresie, gdy większość roślin już przekwitła.